Авторский сайт Аркадия Деко,
посвящённый международному языку



ЭСПЕРАНТО


Генрик Сеппик

СПРАВОЧНИК ЭСПЕРАНТО


68. -igi


Вместо La patrino faras la ĉambron pura обычно говорят La patrino purigas la ĉambron. Следовательно, purigas означает "faras pura". То же самое: varmigas = faras varma, sanigas = faras sana, kuraĝigas = faras kuraĝa, lumigas = faras luma.

Вместо La bankroto faris lin ruino короче говорят La bankroto ruinigis lin. Edzinigi = fari edzino: La komercisto edzinigis la filinon de la bankdirektoro. Amikigi = fari amiko: Komuna sorto ofte amikigas la homojn.

С предлогами: La kamentubo eligis densan fumon. Ŝtelisto enigis (= enmetis) sian manon en lian poŝon. Amo kunigas, malamo disigas. La milito senigis multajn infanojn je patro, edzinojn je edzo kaj gepatrojn je filoj. La sekretario aligis (= anigis, membrigis) al la klubo dek novajn membrojn. Napoleono subigis (= submetis) al si preskaŭ la tutan Eŭropon. La kamparano ĉirkaŭigis siajn kampojn per barilo (сравните: Barilo ĉirkaŭis la kampojn). La vorton "objekto" oni povas anstataŭigi per "aĵo" (сравните: "Aĵo" povas anstataŭi la vorton "objekto").

С числительными: Usono = Unuigitaj Ŝtatoj de Norda Ameriko. Per lerta reklamo la komercisto duobligis sian debiton.

Глаголы. Обратите внимание на разницу в предложениях Li venis и Li venigis sian amikon. Второе предложение с глаголом venigis означает, что он привёл, побудил друга прийти. Ещё примеры: Li mem sciis tion kaj sciigis tion ankaŭ al siaj amikoj (или: sciigis [informis] pri tio siajn amikojn). La viro dronigis la katidojn. La katidoj dronis. La vazo ne falis per si mem, sed iu faligis ĝin. Vilaĝano veturis al la foiro kaj veturigis kune ankaŭ sian tutan familion. Oni starigis la kristnaskan arbon en ingo, sed tamen ĝi staris iom malrekte. La maljunulo starigis sin malrapide. La instruisto sidigis Alberton en la unua benko, kvankam li ordinare sidis en la lasta. Estas jam tempo por kuŝigi la infanojn! Antaŭ ol eniri fremdan loĝejon oni devas sonorigi, aŭ, se la sonorilo estas difektita kaj ne sonoras, oni devas frapi sur la pordon. Malamo estigas (= kaŭzas, naskas) malamon.

Обычно -igi используется с непереходными глаголами, которые таким образом делаются переходными и могут создавать прямое дополнение с окончанием -n: sidas – непереходный, но sidigas уже переходный, значит, -igi является суффиксом, который делает глагол переходным.

С переходными глаголами -igi означает: заставить кого-то другого выполнить действие глагола. Обратите внимание на разницу между La patrino vekis min matene и La patrino vekigis min matene. В первом предложении мать сама разбудила меня, а во втором она попросила кого-то другого это сделать. Также дело обстоит со всеми переходными глаголами: komenci, fini, vesti, konvinki, surprizi, atendi, estingi, fotografi, fari и т.д. Следовательно: Ĉu mi atendigis vin tre longe (= сам я не ждал, но был причиной этого ожидания)? Kie vi farigis la meblojn? Ili fotografigis sin sur la marbordo (= сами они не фотографировались, а попросили кого-то другого это сделать). Nia klubo bindigis siajn librojn ĉe s-ano N. (= самидеано Н. переплёл книги). Mi presigis miajn vizitkartojn en "La Nova Presejo" (= "Новая типография" сделала мне визитки).

Итак, переходные глаголы без суффикса -igi означают, что субъект сам выполняет действие, в то время как с суффиксом -igi выражают, что кто-то другой это делает по просьбе или приказу этого субъекта. В любом случае не злоупотребляйте суффиксом -igi, что часто делают начинающие: необходимость в -igi с переходными глаголами очень мала. Когда вы утром надеваете одежду, не говорите, что вы "vestigas" vin, т.к. это означало бы, что кто-то другой надевает на вас одежду, а скажите просто, что вы vestas vin; когда вам удаётся заинтересовать и заверить кого-либо в необходимости эсперанто, не говорите, что вы "konvinkigis" lin, а просто, что вы konvinkis lin; а когда будучи президентом собрания вы объявляете, что собрание закрыто, не говорите, что вы "finigas", а просто, что вы finas la kunvenon.

ПРИМЕЧАНИЕ: "La instruisto lasis la infanojn rerakonti la historion" означает, что он позволил им это сделать, он не мешал им в этом. La instruisto igis la infanojn rerakonti la historion означает, что он попросил, приказал, заставил их это сделать. Lasi означает лишь позволять, не мешать и не содержит понятия приказа или принуждения.




Количество посетителей этой страницы:

Hosted by uCoz